STEPP Studie Artikel
Dr Christine Boers Doets
03/04/2024
3 min
0

De STEPP studie

03/04/2024
3 min
0

Je kent hem waarschijnlijk nog: de STEPP studie, uitgevoerd onder patiënten die met panitumumab (Vectibix®) behandeld werden. Voluit:

‘Skin toxicity evaluation protocol with panitumumab (STEPP), a phase II, open-label, randomized trial evaluating the impact of a pre-Emptive Skin treatment regimen on skin toxicities and quality of life in patients with metastatic colorectal cancer’


Onderzoeksopzet

De studie onderzocht het profylactisch huidverzorgingsregime toegepast van week 1 tot 6 (startende vanaf dag 1 van de behandeling) met vier middelen:

  1. Huidverzorgende crème – aanbrengen op gezicht, handen, voeten, nek, rug en borst dagelijks in de ochtend bij het opstaan
  2. Zonnebrandcrème (PABA-vrij, SPF ≥ 15, UVA/UVB-bescherming) – aanbrengen op blootgestelde huidgebieden voordat de patiënt naar buiten gaat
  3. Topische steroïden (1% hydrocortisoncrème) – aanbrengen op gezicht, handen, voeten, nek, rug en borst voor het slapengaan
  4. Doxycycline 100 mg tweemaal daags

Daarnaast kregen patiënten ook een instructie hoe de huid tijdens de behandeling in een goede conditie te houden. Dus opgeteld vijf interventies.

De controlegroep kreeg een reactieve interventie volgens voorschrift behandelaar voorgeschreven.

Volgens inzicht van de onderzoeker kon op elk moment gedurende week 1 tot en met 6 een reactieve huidbehandeling gestart worden.

Vanaf week 7 hadden onderzoekers de mogelijkheid om het toegewezen huidbehandelingsregime bij hun patiënten voort te zetten.

In de STEPP studie werd met andere woorden onderzocht of het preventief toepassen van vijf preventieve interventies effectiever is om huidreacties te voorkomen, dan wachten totdat zij zijn ontstaan. Deze studie is uitgevoerd onder leiding van Mario Lacouture, een toonaangevend dermatoloog in het Memorial Sloan Kettering Cancer Center in New York. Met trots mag ik zeggen dat Marío mijn thesis advisor was. Hij heeft mij de kneepjes van het vak geleerd in de wereld van onderzoek binnen dermatologische bijwerkingen van doelgerichte kankermedicatie. Ik heb veel van hem geleerd. En die opgedane kennis verspreidde ik maar al te graag binnen mijn eigen netwerk. Zodoende heb ik er ook voor gezorgd dat in Nederland het proactief gebruik van antibiotica bij behandelingen met EGFR-remmers ingevoerd werd. Voortschrijdend inzicht laat zien dat de getrokken conclusies uit de STEPP studie achterhaald zijn. Maar het afschaffen van de profylactische inzet van antibiotica blijkt lastiger dan de invoering ervan.

  

Conclusies getrokken uit de STEPP studie

De gepubliceerde conclusie luidt: ‘De incidentie van graad 2 (matige) of hogere huidreacties tijdens de huidbehandelingsperiode van 6 weken werd in de profylactische behandelingsgroep met meer dan 50% verminderd vergeleken met de reactieve behandelingsgroep.’

De conclusie is juist, echter de redenatie waarom dit zo is en de daaraan gekoppelde interventies, is achterhaald. Want gebaseerd op deze studie werd het profylactisch gebruik van doxycycline en minocycline, beiden tetracyclines, ingezet. En dat had nooit mogen gebeuren. Mark Rother heeft zijn reflectie op de conclusies in een reactie op de STEPP publicatie treffend verwoord:


Kritische vragen naar aanleiding van de STEPP studie door Mark Rother

In zijn ingezonden brief ‘Impact of a pre-emptive skin treatment regimen on skin toxicities of anti-epidermal growth factor receptor monoclonal antibodies: more questions than answers’ geeft hij weer wat in de wandelgangen gehoord wordt: “Het STEPP-onderzoek draagt bij aan onze toenemende kennis over de beste manier om de soms verontrustende dermatologische bijwerkingen van monoklonale anti-epidermale groeifactorreceptor-antilichamen onder controle te krijgen. Het roept echter ook tal van nieuwe vragen op die moeten worden beantwoord voordat een profylactische behandelaanpak een zorgstandaard wordt.”

Het grootste bezwaar van de invoering van het STEPP protocol is dat niet zozeer de antibiotica ervoor zorgt dat zich minder huidreacties voordoen, maar dat met de profylactische inzet van de juiste huidverzorgingsproducten zoals crèmes, lotions en zalven de meeste winst valt te behalen.


Concluderend

  • Is deze studie slecht uitgevoerd? Nee.
  • Zijn er stappen overgeslagen? Nee.
  • Zijn er verkeerde conclusies getrokken? Nee.

Er zijn wel voorbarige aanbevelingen gedaan. Mario was een koploper op dit gebied. Het gebied was nog geheel ontgonnen en er was veel giswerk. Nu kunnen wij bouwen op een gedegen basis, maar die was ten tijde van de opzet en uitvoering van de studie nog niet voorhanden. Er was nog helemaal niets bekend over het voorkomen en behandelen van huidreacties veroorzaakt door EGFR remmers. Het was moedig van hem om deze studie uit te voeren.

In de afgelopen jaren is er veel praktijkervaring opgedaan en zijn er meer studies bijgekomen. Met het hieruit opgedane voortschrijdend inzicht zouden wij gebaseerd op dezelfde onderzoeksresultaten nu andere conclusies trekken en andere aanbevelingen doen. Onder andere antibiotica alleen inzetten als er een aangetoonde infectie aanwezig is en gebaseerd op het antibiogram een antibioticum selecteren en inzetten.

 

 Wil jij met mij delen wat met dit inzicht bij jou opkomt? Heb je een aha-moment of juist meer vragen? Wil je dit met mij delen?

Reacties
Categorieën